استفاده از وال پست در ساختمان بتنی ، امروزه ساخت و ساز ایمن سازه ها از اهمیت بسیاری برخوردار است. با توجه به زلزله های مختلفی که در سرتاسر ایران و دنیا رخ داده است، مهندسان در پی آن هستند که سازه هایی مقاوم در برابر زلزله ایجاد کنند به همین دلیل نیز فناوری ها و تکنولوژی های جدیدی ایجاد کرده اند تا به واسطه آن مقاومت سازه افزایش یابد. یکی از مهم ترین مواردی که باید در ساختمان رعایت شود، اجرای وال پست است که برای جلوگیری از ریزش دیوارهای نما بر روی ساختمان نصب می گردد. در این مقاله از وب سایت رادیاب قصد داریم تا به بررسی اجرای وال پست در ساختمان بتنی بپردازیم و اطلاعاتی را در اختیار شما عزیزان قرار دهیم. بنابراین برای کسب اطلاعات بیشتر تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.  

وال پست چیست؟

همان گونه که اشاره کرده ایم، مهندسان همیشه به دنبال راهکارها و تکنولوژی های به روز و جدید برای ساخت و ساز سازه ها بودند و به همین ترتیب فناوری هایی را به دنیای ساخت سازه هار معرفی کرده اند که می تواند در مقاوم سازی ساختمان تأثیر بسزایی داشته باشد. یکی از مهم ترین مواردی که در ساخت ساختمان ها باید رعایت گردد و امروزه به عنوان یک اصل اساسی شناخته می شود، اجرای وال پست برای ساختمان ها می باشد. باید بیان شود که وال پست frp یکی از اجزای غیر سازه ای ساختمان به حساب می آید که به عملکرد یکپارچه دیوار و هم چنین مقاومت دیوار در برابر بارهای جانبی کمک می کند. دیوارها به هناگم وقوع بارهای جانبی به مقاومت نیاز دارند تا دچار ریزش نشوند، به خصوص در دیوارهای پیرامونی که به دلیل اجرای نما بر روی آن ها وزن دیوار بالاتر است، اجرای وال پست از اهمیت بسزایی برخوردار می باشد. نکته بسیار مهمی که باید بدانید ، این است که در صورت اجرا نکردن وال پست، می تواند منجر به تخریب دیوار در هنگام زلزله گردد. این تخریب دیوار می تواند جان بسیاری از عابران پیاده و افرادی که در کوچه و خیابان وجود دارد را به خطر بیاندازد و به علاوه به اموال دیگر افراد خسارت جدی وارد کند. به همین دلیل اجرای وال پست از اهمیت بسیاری برخوردار می باشد. شایان بذکر است که از مهم ترین دلایل استفاده از اجرای وال پست در ساختمان بتنی در کنار مزیت های دیگر آن عملکرد شکل پذیری سازه در هنگام زلزله است، یعنی وجود وال پست می تواند شکل پذیری سازه را افزایش دهد. می توان اذعان داشت که در محاسبه سختی طبقات که در تحمل بار زلزله نقش دارد، طبق آیین نامه، سختی هر طبقه باید با در نظر گرفتن سختی نیمی از دیوار پایین و نیمی از دیوار بالا محاسبه شود، ( نحوه این محاسبات همگی در آیین نامه های مهندسی وجود دارد ). معمولا در طراحی سازه از این محاسبات پیچیده و طولانی صرف نظر می شود. این مساله خصوصا در ساختمان های بزرگ و با تعداد قاب زیاد و هم چنین ساختمان های مهم می تواند ایجاد مشکل نماید. به خصوص در مواردی که از آجر فشاری برای ساخت دیوار استفاده می شود، با توجه به سختی زیاد این دیوارها، باید یا سختی دیوار را در محاسبات منظور کرد و یا از وال پست استفاده شود تا سازه عملکرد شکل پذیر داشته باشد. به همین علت است که در سازه ها المان واسطی به نام وال پست در ساختمان میان دیوار و قاب قرار خواهد گرفت. برای حفظ یکپارچگی و پیوستگی سازه ممکن است میان این المان و قاب اطراف آن از مواد بسیار ضعیفی که تحت بار جانبی خرد می شوند، نیز بهره بگیریم. با خرد شدن این متریال در هنگام زلزله فاصله میان قاب و دیوار رعایت شده و سختی دیوار در سختی سازه هیچ تأثیری نخواهد داشت. از نکات مهم دیگری که باید بدانید، این است که وال پست هایی که در قسمت های میانی دیوار طراحی و اجرا می شوند، با ایجاد اتصال به عملکرد یکپارچه دیوار کمک شایانی می کنند. هم چنین در اطراف دیوار نیز از وال پست استفاده می شود که باعث ایجاد اتصال میان دیوار و قاب اطراف آن خواهد شد. در اصل با ایجاد این اتصال دیوار درون قاب مهار می گردد.

 

وال پست در آیین نامه های ساختمان:

شایان به ذکر است که طراحی و اجرای وال پست گالوانیزه در کتاب مقررات ملی ساختمان و آیین نامه های مهندسی نیز وجود دارد . در طراحی سازه ها به این مسئله اشاره شده است که وجود وال پست برای دیوارهای نما بسیار مهم و ضروری می باشد. به خصوص استفاده از وال پست ها در آیین نامه ۲۸۰۰ که آیین نامه مخصوص زلزله می باشد نیز مورد بررسی قرار گرفته است. باید بدانید که در آیین نامه ۲۸۰۰ در رابطه با موارد زیر ملزوماتی ارائه شده است:

• حداکثر طول و عرض مورد تایید آیین نامه
• نسبت ابعادی دیوارهای مورد قبول الزاماتی

در برخی موارد برای رعایت الزمات ذکر شده در بالا نیز باید از وال پست استفاده شود. هم چنین می توان بیان کرد که در ساختمان های جدید فارغ از رعایت این موارد برای عملکرد صحیح سازه و جلوگیری از تخریب دیوارها در هنگام اعمال بارهای جانبی از جمله زلزله و باد، تاکید زیادی بر استفاده از وال پست شده است، به صورتی که در اسکلت های بتنی و فلزی باید از این تجهیز استفاده شود تا دیوارها دچار خرابی نشوند. یکی از نکات قابل توجه در آیین نامه ها این است که وال پست های اشاره شده در این کتاب ها، باید در فواصل مشخص و با رعایت الزامات و در دو راستای افقی و قائم و با نظارت مجری ذی صلاح اجرا شوند تا از اجرای درست آن ها بتوان اطمینان حاصل کرد.  

وال پست در چه نوع سازه هایی مورد استفاده قرار می گیرد؟

باید بیان شود که از وال پست در بسیاری از سازه ها استفاده می شود تا بدین ترتیب بتوان به دیواری یک پارچه و به هم پیوسته رسید و در هنگام زلزله جان بسیاری از افراد را نجات داد. لازم به ذکر است که از وال پست در سازه های زیر استفاده می شود:

• طراحی و اجرای وال پست در ساختمان های فلزی
• طراحی و اجرای وال پست در سازه های بتنی
• اجرای وال پست در سوله ها

 

اجرای وال پست در ساختمان بتنی:

وال پست ها به عنوان یکی از عناصر نگهدارنده دیوار در اسکلت های بتنی و فلزی مورد استفاده قرار می گیرد. در واقع وجود وال پست در اسکلت بتنی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است، به دلیل آن که شکل پذیری یکی از ویژگی های حساس در سازه های بتنی است. به صورت کلی سازه های بتنی، از شکل پذیری بالایی برخوردار نیستند و به اصطلاح بسیار ترد شکن اند. به همین دلیل نیاز است تا مهندسان از تمهیدات ویژه ای استفاده کنند که بتوانند شکل پذیری سازه را افزایش دهند و از این طریق امنیت یا ایمنی و مقاومت سازه را حفظ نمایند . در صورت عدم استفاده از وال پست در سازه های بتنی و خصوصا در صورت استفاده از آجر فشاری به عنوان مصالح دیوار، سختی دیوارها در مقایسه با سختی طبقه مقدار قابل توجهی دارد که در محاسبات نیز این سختی در نظر گرفته نشده است. این سختی بالا در هنگام زلزله مانع از تغییر شکل سازه به صورت شکل پذیر می شود و می تواند مشکلاتی را برای سازه به وجود بیاورد. در واقع این مساله می تواند منجر به تخریب جزئی یا کلی المان ها و یا در مواردی منجر به تخریب سازه گردد. به همین دلیل استفاده از وال پست می تواند بسیار مهم باشد و از تخریب سازه و دیوارهای نما جلوگیری به عمل آورد.  

نحوه اتصال وال پست:

تا این بخش درباره اهمیت ضوابط اجرای وال پست دیوار اطلاعاتی را در اختیار شما قرار داده ایم. حال قصد داریم درباره نحوه اتصال وال پست اطلاعاتی را در اختیار شما عزیزان قرار دهیم. لازم به ذکر است که برای اجرای وال پست ها موارد بسیار مهمی وجود دارد که در زیر به آن ها اشاره می کنیم:

• قبل از بتن ریزی داخل قالب‌ ها پلیت جایگذاری خواهد شد و بعد از اتمام بتن ریزی، از همان پلیت ‌ها برای اجرای وال پست، استفاده می‌ کنند. به جز این روش، از انکر بولت نیز می‌ توان برای جایگذاری پلیت در تیرها و ستون‌ ها استفاده کرد و بعد از آن ها برای اتصال دیوارها به بخش‌های دیگر سازه بهره برد.
• برای نصب وال پست محل‌ های اتصال به کف و سقف را طبق نقشه ‌ای که در دست دارند علامت گذاری های خاص باید انجام شود. پس از آن ورق‌ های اتصال باید نصب گردند و بعد، وال پست فلزی را به قسمت پایینی و بالایی جوش می‌ دهند. در نهایت، یک طرف بلوک را به ‌صورت کامل جای گذاری می کنند و در طرف دیگر، بلوک را با اره می ‌برند و جایگاه وال پست را مشخص می کنند.

همان گونه که اشاره شد، برای استفاده از وال پست در ساختمان بتنی با استفاده از روش‌هایی مانند جوشکاری و پیچ و مهره به ستو ن‌ها و تیرها متصل می ‌شود که البته هر دو این روش ها مناسب بوده و بنا به تشخیص مهندس مجری از آن ها بهره می برند. اما نکته بسیار مهمی که وجود دارد، این است که در استاندارهای اروپایی استفاده از روش جوشکاری به دلیل انعطاف کم این روش، منسوخ شده است و تنها از روش‌های پیچ و مهره در ساخت اسکلت و دیگر بخش‌های سازه، بهره گرفته می شود. اما در ایران استفاده از روش جوش کاری استفاده شده و این روش مورد قبول مراجع قانون‌ گذار بوده و همچنان اجرا می شود. باید بدانید که وال پست ‌ها در دو جدار درونی و بیرونی دیوارها، اطراف پنجره‌ها با فواصل معین و استاندارد نسبت به هم ساخته می ‌شوند. اتصال وال پست به ستون ‌ها غیر اصولی است و از آنجایی که اتصال بین دیوار و ستون با پلی اورتان پر می ‌شود، اتصال وال پست به ستون نیز غیر استاندارد می باشد و باید با فاصله اجرا گردد. دلیل این امر انعطاف بیشتر ستون‌ ها در هنگام مواجهه با نیروهای عمودی می باشد.  

نکات بسیار مهم:

در اجرای وال پست ها نکات بسیار مهمی وجود دارد که در زیر به مهم ترین آن ها اشاره می کنیم:

• وال پست در اسکلت فلزی و وال پست در اسکلت بتنی را از پروفیل‌هایی مانند نبشی، ناودانی، قوطی و تسمه طراحی و ساخته می شود.
•  وال پست ها از لحاظ شکل در دو نوع افقی و عمودی وجود دارد؛ بنابراین ساخت وال پست با استفاده از میلگرد اشتباه است و نباید با آرماتور ساخته شود.
• لازم به ذکر است که وال پست از نظر مصالح به دو نوع فلزی و بتنی تقسیم می‌شود.
• وال پست بتنی در سازه‌ های با مصالح بنایی و وال پست فلزی در ساختمان‌های دارای اسکلت (فلزی یا بتنی) به کار برده می شود.
• اجرای وال پست در دیوارهای با طول بیشتر از 6 متر الزامی است و باید انجام شود. البته باید بیان شود که برخی دستورالعمل ‌ها طول دیوار بیشتر از 5 متر را در نظر می گیرند و این عدد را معیار قرار می دهند.
• هنگامی که طول دیوار 40 برابر ضخامت دیوار باشد، اجرای وال پست برای دیوار مورد نظر الزامی است.
• اگر ارتفاع دیوار بیشتر از 5/3 متر باشد، اجرا وال پست افقی برای آن الزام دارد.
• می توان اشاره داشت در برخی دستور العمل ‌ها آمده است که وقتی ارتفاع دیوار 30 برابر ضخامت آن باشد، اجرای وال پست لازم است.
• وال پست عمودی را در دهانه ‌های بزرگ از روی تیر طبقه پایین به زیر تیر طبقه بالا در داخل میان قاب جوش می ‌دهند.

  سخن پایانی: یکی از مهم ترین موارد اجرایی برای دیوارهای نما ااستفاده از وال پست در ساختمان بتنی  می باشد. این تجهیز بسیار مهم به عنوان نگه دارنده دیوار عمل می کند و دیوار را با اسکلت برخورد کرده و در برابر باد و زلزله محکم می کند  برای اطلاعات بیشتر از مقررات لازم و ضروری برای وال پست، می‌توانید به ضوابط وال پست که در مبحث هشت مقررات ملی ساختمان ویرایش 1392 بند 8-5-5-7 و در بند 7-5-3 آئین‌نامه طراحی ساختمان‌ ها در مقابل زلزله ویرایش چهار آورده شده است، مراجعه فرمایید. هم چنین برای کسب اطلاعات بیشتر درباره وال پست و مقاوم سازی ساختمان به وب سایت رادیاب مراجعه کنید.