طول آزاد مبنا برای اجرای وال پست چقدر است؟ در دنیای نوین امروز ساختمان سازی با گذشته تفاوت های بسیاری داشته است. به گونه ای که سیستم ها و تکنولوژی های بسیار جدیدی برای ایجاد امنیت و مقاومت هرچه بیشتر ساختمان ها در برابر زلزله ایجاد شده است که هر کدام از آن ها مزایا و معایب خاص خود را دارا می باشد. یکی از سیستم ها و تمهیداتی که امروزه برای تمامی سازه ها به کار برده می شود، وال پست است. اجرای این سیستم در کشورهای لرزه خیزی مانند ایران از اهمیت بسیاری برخوردار بوده و تمامی مهندسان باید به آن توجه داشته باشند. اجرای وال پست نوین در ساختمان ضوابط و قوانین خاص خود را دارد که در این مقاله از وب سایت رادیاب قصد داریم به بررسی طول آزاد مبنا برای اجرای وال پست چقدر است بپردازیم و اطلاعات ارزشمندی را در اختیار شما عزیزان قرار دهیم. بنابراین برای کسب اطلاعات بیشتر تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.  

وال پست چیست؟

وال پست ها یک سری اجزای خاص هستند که برای نگه داری دیوار به کار گرفته می شوند. عملا برای آن که بتوان دیوار را به هنگام زلزله نگه داری کرد، از وال پست استفاده خواهد شد. در واقع می توان اذعان داشت که وال پست ها یک سری المان ‌های غیر سازه‌ ای و هم چنین غیر باربر می باشند که بخشی از دیوار یا پارتیشن را تشکیل خواهند داد. در واقع این المان ها به منظور بهبود عملکرد دیوار در برابر زلزله و بارهای جانبی و هم چنین به حداقل رساندن تخریب ‌های ناشی از مورد استفاده قرار می گیرد. باید اشاره شود که وال پست ها به صورت معمول مجموعه اتصالات نبشی، ناودانی، میلگرد بستر و پروفیل ‌های قائم / افقی و ... هستند که در دیوارهای سازه مورد استفاده قرار می گیرند. ممکن است این سوال برای شما عزیزان به وجود بیاید که هدف از اجرای وال پست چیست؟! یا چرا باید این سیستم را در سازه های بتنی و فولادی اجرا نمود؟! برای پاسخ به این سوال باید اشاره شود که هدف اصلی اجرای وال پست در ساختمان بتنی، جلوگیری از تخریب دیوار در هنگام زلزله است تا بدین ترتیب بتوان از تلفات جانی و مالی جلوگیری به عمل آورد. البته موضوع مهم دیگر این است که به هنگام زلزله دیوارهای نما ممکن است دچار ترک بشوند اما اگر وال پست اجرا شود، دیگر این دیوارها دچار تخریب نخواهند شد و فقط در حد ترک بر روی دیوار باقی خواهند ماند. سیستم وال پست طول آزاد دیوار را کاهش می دهد و هم چنین امکان جابه جایی جانبی دیوار را فراهم خواهد کرد. به این ترتیب، عملکرد دیوار در برابر بارهای لرزه ‌ای بسیار بهبود پیدا می کند.

 

محل به کار گیری وال پست ها

شایان به ذکر است که وال پست ها در مکان ها و یا محل های بسیار خاص و متفاوتی به کار گرفته می شوند و فقط و فقط از آن ها در دیوار ها استفاده نخواهد شد. استفاده از وال پست ها می تواند مزایای بسیاری را به همراه داشته باشد و سبب شود که سازه شما در برابر زلزله مقاوم شود. به صورت کلی وال پست ها را می توان در محل های زیر به کار برد:  

• استفاده از وال پست در میانقاب

باید اشاره شود که میانقاب، بک نوع دیوار است که می تواند محدوده داخلی قاب ‌های فولادی یا بتنی را پر نماید. در واقع برای اجرای وال پست در میانقاب ها باید پروفیل های وال پست درون خود میان قاب اجرا شود و عملکرد لرزه ای سازه را بهبود ببخشد.  

• به کار گیری وال پست در تقاطع دیوارهای غیر سازه ای

می توان اذعان داشت که یکی دیگر از مهم ترین کاربردهای وال پست، جداسازی دیوارهای متقاطع می باشد این جدا سازی برای بهبود عملکرد لرزه ای بسیار مهم است. در این صورت وال پست ها در محل اتصال دو دیوار متقاطع اجرا خواهند شد.  

• به کار گیری و اجرای وال پست در کنار بازشوها

یکی از مهم ترین مکان هایی که باید ضوابط اجرای وال پست دیوار برای آن ها اجرا شود، اجرای این سیستم در کنار بازشوها می باشد. معمولا در کنار بازشوها بیشترین خرابی دیوار در هنگام زلزله است بنابراین مقاوم سازی آن بسیار مهم و ضروری خواهد بود. شایان به ذکر می باشد که وال پست در اجرای درب و پنجره ‌های بزرگ نیز بسیار کاربردی خواهد بود. نکات بسیار مهم و قابل توجه این است که:  

• در هنگامی که ابعاد بازشو (پنجره یا درب) بزرگ ‌تر از 2.5 متر باشد، اجرای نعل درگاه و وال پست در دو طرف بازشو الزامی و بسیار مهم خواهد بود.
• باید اشاره شود که عدم اجرای وال پست یا وادار در کنار بازشوهای کوچک به مقاومت آن ‌ها در برابر بارهای وارده و به کار گیری المان ‌های تقویت کننده بستگی دارد.

 

• استفاده از وال پست در دیوار جان پناه

می توان اذعان داشت که به منظور مهار لرزه ‌ای جان ‌پناه، توصیه می گردد که حداقل ارتفاع آن باید 1.2 متر و حداقل ارتفاع ستون ‌های پیرامونی بام باید 1.35 متر باشد. به این صورت، در صورت زیاد بودن فاصله بین دو ستون، بهره گیری از وال پست میانی می ‌تواند فاصله آزاد را کوتاه کرده و رفتار جان پناه را در هنگام زلزله بهبود ببخشد. نکته بسیار مهم و قابل توجه این است که برای مهار لرزه ‌ای جان ‌پناه می ‌توان از وادار بتنی نیز بهره برد.  

ساخت و اجرای وال پست ها چگونه می باشد؟!

همان گونه که می دانید، نحوه اجرای وال پست ها بسیار مهم است. یعنی برای اجرای این اجزا باید نکات بسیار مهمی را رعایت نمود. برای پاسخ به این سوال باید اشاره شود که در ساختمان های دارای اسکلت به صورت معمول وال پست از مصالح فولادی و پروفیل های نبشی، قوطی و یا ناودانی طراحی و ساخته می شود و این پروفیل ها می توانند به عنوان المان نگه دارنده دیوار عمل کنند. شاید بتوان اشاره داشت که وال پست ساخته شده از نبشی در انتقال بار جانبی و یکپارچگی دیوار بهتر از نوع ساخته شده با قوطی عمل خواهد کرد بنابراین بسیاری از سازندگان ساختمان به وال پست های نبشی علاقه بسیاری دارند و به علاوه طراحان نیز ممکن است بیشتر از این نوع وال پست در طراحی های خود استفاده نمایند! نکته بسیار مهم و قابل توجه دیگری که باید بدانید، این است که دیتیل اجرایی آیتم هایی مانند وال پست توسط اکیپ مشاور پروژه طراحی می گردد.

 

به صورت کلی برای ساختن وال پست روند زیر طی می شود:

• دو عدد نبشی ۴ یا ۵ را به کمک میلگرد به ضخامت دیوار می دوزند.
• سپس کل اجزاء را ضد زنگ زده و توری مرغی (یا رابیس) می کشند و هم چنین دیوارهای غیر سازه ای و جداگرها (تیغه ها) را داخل آن مهار خواهند کرد.
• به صورت کلی  وال پست ها می بایست به صورت مناسبی به المان های سازه ای طرفین مهار گردد. به همین دلیل است که در اسکلت فلزی با جوشکاری وال پست به تیر و ستون فلزی و در اسکلت بتنی با کاشت صفحه ای فلزی (یا بصورت جاساز شده و یا بصورت رول بولت شده) و جوشکاری این صفحه، مهار خواهد شد.

 

ضوابط و الزامات اجرای وال پست

وال پست ها مانند هر سیستم دیگری باید به طرز کاملا صحیح و مناسبی طراحی و اجرا شوند، در غیر این صورت ممکن است تأثیر خاصی در بهبود عملکرد سازه نداشته باشند. بسیار مهم است که شما عزیزان این سیستم های خاص را به طرز کاملا درستی طراحی و اجرا کنید، به همین دلیل نیز ضوابط و الزاماتی توسط مهندسان باتجربه طراحی و نوشته شده است تا بتواند در این زمینه به سازندگان کمک کند و به آن ها نکات اجرایی و مهندسی را یادآور کرده و یا حتی آموزش دهد. این الزامات ضروری شامل موارد زیر می باشد:  

• می توان اذعان داشت که در دیوارهای پانلی، مهار خارج صفحه توسط نبشی یا المان ‌های مشابه انجام خواهد گرفت و در این حالت نیازی به اجرای وال پست نمی باشد. البته یک نکته بسیار مهم که در این زمینه وجود دارد، این است که در صورت زیاد بودن ارتفاع دیوار و عدم توانایی آن در تحمل بارهای خمشی، باید از تیرک در تراز میانی و وال پست انتهایی بهره گرفت.
• از دیگر ضوابط اجرایی این است که در دیوارهای بلوکی، به منظور مهار خارج از صفحه می‌ توان از نبشی یا بست U شکل متصل به ستون در دو انتهای دیوار و وال پست های میانی بهره برد. در صورت کم بودن ارتفاع این دیوارها (کمتر از ۳.۵ متر)، الزامی برای اجرای وال پست انتهایی وجود نخواهد داشت.
• شایان به ذکر می باشد که در تیغه ‌های پنلی نیازی به اجرای وادار انتهایی یا میانی نخواهد بود. البته باید بیان شود که در صورت زیاد بودن ارتفاع، باید از ترکیب تیرک میانی و وال پست انتهایی بهره برد.
• قابل ذکر است که استفاده از وال پست در تیغه ‌های بلوکی مانند دیوارهای بلوکی لازم می باشد.
• در ترکیب تیرک و وال پست، اتصال باید بین وال پست و تیرک انجام شود و از اتصال به ستون به جد خودداری گردد.
• برای جلوگیری کردن  از آسیب به سازه در هنگام اجرای اتصالات مهار دیوارها، استفاده از میخ ‌های کاشت به صورت ضربه ‌ای کاملا ممنوع می باشد و باید از روش کاشت چرخشی (پیچ با نمره ۸ یا ۱۰) بهره برد.
• حداکثر فاصله قطعات مسلح کننده (میلگرد بستر) در ارتفاع دیوار باید یک متر باشد که باید قطعه مورد نظر بر اساس آن طراحی گردد.
• محل نصب اتصالات در فاصله بین سقف تا دیوار، باید از لبه ستون به اندازه دو برابر ارتفاع تیر (حدود یک متر) فاصله داشته باشد. اتصالات در عرض دیوار نیز باید در فواصل یک متری نصب گردند.

 

طول آزاد مبنا برای اجرای وال پست چقدر می باشد؟!

این سوال برای بسیاری از شما عزیزان به وجود آمده است به دلیل آن که طول آزاد مبنا در اجرای وال پست ها یکی از مهم ترین نکات اجرایی می باشد که باید توسط مهندسان عزیز رعایت گردد. در پاسخ به این سوال می توان اذعان داشت که طول آزاد دیوار خارجی نباید بیش از 4 متر باشد. لازم به ذکر است که در دیوارهایی که طول آن ها بیشتر از 4 متر می باشد، باید از عضو قائم با مقطع فولادی یا بتنی به عنوان تکیه‌ گاه جهت مهار خارج از صفحه دیوار استفاده کرد. هم چنین باید بدانید که در دیوارهایی که ارتفاع آن ها بیشتر از 3.5 متر می باشد، استفاده از عضوهای افقی با مقطع فولادی یا بتنی برای کاهش ارتفاع بسیار ضروری و مهم است.    برای فهمیدن نکات اجرایی  اهمیت وال پست، بهتر است که به آیین نامه های زیر مراجعه فرمایید:

• آیین نامه ۲۸۰۰ ایران: ویرایش چهارم، بند 7-5-3 ( دیوار غیر سازه ‌ای )
• پیوست ششم آیین نامه 2800 ایران: ویرایش چهارم، بند پ6-1-4-2-1
• مبحث چهارم مقررات ملی ساختمان: ویرایش 1396، بند 4-9-1 ( دیوارها )
• مبحث ششم مقررات ملی ساختمان: ویرایش 1398، بند 6-5-2-2 (ضوابط مربوط به جدا کننده‌ ها)
• مبحث هشتم مقررات ملی ساختمان: ویرایش 1392، بند 8-5-5-7، بخش پ (دیوارهای جداگر)

  شما عزیزان می توانید برای کسب اطلاعات بیشتر به وب سایت رادیاب مراجعه فرمایید.