همانطور که می دانید کشور ما به عنوان یکی از مناطقی می باشد که همواره در معرض  بلا های طبیعی قرار دارد ، از این حیث می بایست در بحث سازه ها توجه ویژه ای به مقاوم سازی آن نمود. از آنجــا كــه نقــش مــردم و خانوارهــای ايرانــی بــه منظــور پاســخ مناســب در مقابــل حــوادث و بلايــا و داشــتن آمادگــی هــای لازم جهــت كاهــش خطــر بلايــا امــری مهم به شمار می رود ، به همین دلیل باید  مفاهیم  کاملی در رابطه با مقاوم سازی بنا در برابر بلاهای طبیعی و اجرای آن در سازه  داشته باشند.   زلزله از بلا های طبیعی می باشد که در حال حاضر با وجود پیشرفت های زیاد هنوز قابلیت پیش بینی آن را نداریم . از این رو باید قبل از وقوع آن از خسارات آن پیشگیری شود، می بایست در ابتدا با روش های مختلفی که در ادامه شرح می دهیم از این مسائل پیشگیری نمود. سوای زیان ‌های مالی، به طور یقین لطمه به جان مردم  از پر رنگ ترین آسیب های زلزله می باشد و آنچه که در هنگام وقوع زلزله خطر آفرین است آوار ساختمان‌ها و سازه ها خواهد بود. بنابراین رعایت و توجه به نکات هنگام وقوع نیز بسیار مهم و ضروری خواهد بود که در کنار آن رعایت اصول ایمنی در مقاوم سازی سازه  نیز در آن مهم می باشد.

عوامل تخریب ساختمان در اثر زلزله

 

ارزیابی و پیش بینی نادرست زمین لرزه

بررسی و ارزیابی نادرست خصوصیات زلزله پیش بینی شده که در طرح زلزله سازهصورت گیرد ، این مورد به عنوان یکی از  دلایل مکرر و رایج در  اسیب سازه به شمار می رود.  

• ستون های آسیب پذیر

طبق موارد دیده شده  ستون ها به عنوان تخریب ناشی از زلزله در ساختمان ها می باشد که به علت عدم مقاومت ستون ها و شکسته شدن آن ها می باشد. ستون ها گاها به علت  تخریب بتن به دلیل بارهای وارده و یا ناکافی بودن تعداد گره ها در مکان های مشخص آسیب ببینند.  

• عدم قرارگیری هسته سازه در موقعیت مناسب

هسته به عنوان بخش مهم ساختمان است که موقعیت آن با توجه به ساختمان مسلماً رفتار سازه را در طول زلزله تحت تاثیر قرار می دهد  و نقش مهمی در مقدار خسارات اجرا می کند. با این اوصاف آمار ها حاکی از آن است که درصد پایینی از ساختمان ها به دلیل وجود  بی قاعدگی در هسته  راه پله ها و آسانسورها تخریب گردیده است.  

 

روش های مقاوم سازی بنا در برابر بلاهای طبیعی

 

مقاوم سازی ساختمان های در برابر زلزله به وسیله الیاف FRP

تقویت برشی تیرهای بتنی با استفاده از FRP فیبرهای پلیمری تقویت شده FRP که همان Fiber Reinforced Polymer/  می باشد  را می ‌توان در جهت  ترمیم یا تقویت و بهسازی انواع سازه‌های بتنی با تصب بر روی سطح (دال ها و تیرها، ستون‌ها، دیوارهای حمال، شناژها و فونداسیون) و در ساختمان‌های مسکونی، اداری و تجاری، ساختمان‌های صنعتی، تکیه ‌گاه‌های ماشین ‌الات و تاسیسات سنگین، سازه‌های آبی همچون سد، کانال، کالورت و غیره، پل‌های جاده‌ای و ریلی، مخازن و منابع آب و مایعات، سیلوها و برج‌های خنک ‌کننده استفاده نمود. وجود پیشرفت‌های علم و فناوری، امروزه متخصصین در ساخت و ساز بر این تلاش هستند که  به تکنولوژی ساخت مواد جدیدی دست پیدا کنند  که ضمن  بر انجام وظیفه ‌های در نظر گرفته شده از جنبه‌های دیگر مؤثر بر سازنده مانند وزن، مقاومت، راحتی کاربرد و طول عمر نیز برتری‌ هایی داشته باشند. یکی از این مواد که از مزیت‌های شمرده شده می ‌باشند کامپوزیت‌های پلیمری هستند . این مواد قابلیت بهره برداری به شکل های  مختلف و در قسمت‌های مختلف سازه را دارند.  

استفاده از شاتکریت

شاتکریت یا بتن پاشیده نوعی از بتن می باشد که شامل  سیمان، ماسه و شن هست و  با استفاده از هوای فشرده و سرعت بالا به سطح مورد نظر پاشیده می گردد. چسبندگی مناسب به سطوح، مقاومت بالا بعد از اجرا، خصوصیات فیزیک مناسب و امکان بهره برداری جهت  سطوح با شکل نامنظم و یا منحنی شاتکریت را به عنوان یکی از راهکار های ایده آل برای افزایش مقاومت سازه می باشد .  

افزودن دیوار پشت بند (buttress) خارجی

ساختمان را می توان توسط افزودن پشت بند در یک یا دو طرف آن در برابر نیرو های لرزه ای افقی پایدار نمود  و به وسیله ی این روش تقویت و مقاوم سازی از جابجایی  نیرو ها به فونداسیون اطمینان به دست آورد. اجرای پشت بند خارج از ساختمان بدون ایجاد اخلال در فعالیت های داخلی ساختمان، مزیت این روش بهسازی و تقویت است.  

روکش فولادی

روکش های فولادی مناسب ترین راه برای رویارویی با آتشوزی می باشد.  نمای بیرونی خانه تان را با پانل های ضد آتش فولادی روکش نمایید . با قرار دادن فوم های ضد آتش بین دیوار و ورقه فولادی روکش، خیالتان از بابت سرایت آتش به داخل خانه راحت خواهد شد. ضمن اینکه به عنوان عایق نیز بسیار مناسب می باشند.  

دیوار بتونی

تنها بتن ها می توانند در برابر  آتش سوزی و وزش های معمولی باد مقاومت زیادی نشان دهند . البته نور طبیعی و وجود در، برای هر ساختمانی خوب و عالی است که نصب ورقه های محکم بتونی جلوی این نور را می گیرد. ولی تنها راه حل  استفاده از آن در مناطق مستعد آتش سوزی  از چنین مصالحی می باشد . ازآنجایی که بتون هم در برابر آتش سوزی های شدید مقاومت خود را از دست می دهد، بهتر است ترکیبی از بتون و فولاد برای روکش ساختمان ها استفاده کرد تا دوام آن افزایش یابد.  

مقاوم سازی ساختمان و اسکلت فلزی

پی و فونداسیون ساختمان در مقاومت سازه بسیار حائز اهمیت می باشد . در مقاوم سازی ساختمان برای تقویت این بخش تمهیداتی در نظر می گیرند که به علت عدم برخورداری از پی  آسیب پذیرتر می باشد. در صورتی که  فونداسیون از استحکام لازم برخوردار نباشد، در زمان جاری شدن سیل احتمال این که ساختمان به داخل زمین فرو برود وجود دارد و به دنبال آن ساختمان تخریب می گردد. بهره مندی از پی منفذ دار یکی از این روش ها مقاوم سازی با ژاکت فولادی سازه  به شمار می رود . هنگامی که فونداسیون خانه منفذ دار می شود، در زمان  جاری شدن سیل، آب از زیر ساختمان گذر می کند. به این ترتیب، کمترین آسیب به ساختمان وارد خواهد شد.    

راه های افزایش مقاومت نمای ساختمان در برابر زلزله

همانطور که می دانید نمای هر سازه به عنوان یکی از المان های آسیب پذیر می باشد . آسیب دیدن نمای ساختمان و فروریختن آن ضمن وارد کردن خسارت به مالکان، برای عابرانی که به طور اتفاقی از آن منطقه عبور می کنند، هم خطر ساز خواهد بود.   در جهت کاهش  خسارات وارد بر نمای ساختمان، بهره مندی  از مصالح مقاوم در برابر زلزله موضوع مهمی می باشد . این مصالح عبارت اند از:  

• کامپوزیت سنگ طبیعی: استفاده از این نما، به علت  کم تر بودن بار مرده وارد بر ساختمان نسبت به نمای سنگ سنتی، منجر به افزایش مقاومت  سازه در بلایا خواهد شد.
• سنگ مصنوعی: ویژگی این سنگ ها وزن کمتر آن ها در مقابل سنگ های  طبیعی می باشد. به همین دلیل بار اضافی به ساختمان وارد نخواهد شد و موجب می شود تا فشار به سازه کمتر شود.
• کامپوزیت آلومنیومی: مزیت استفاده از این نوع المان در نمای ساختمان در زمان زلزله عملکردی غیر وابسته همراه دارد . به این معنا که ورقه های کامپوزیت به طور ثابت به نمای ساختمان متصل نخواهد شد و در نهایت در زمان زلزله ورق ها در جای خود جابجا خواهد شد که در این صورت ریختن سازه به حداقل خواهد رسید . همچنین وزن کم این نوع نما در کاهش خسارت های ناشی از زلزله تاثیر بالایی همراه دارد.
• نمای شیشه ای:  استفاده از شیشه های معمولی در سازه ها برای مقاومت سازه اصلا انتخاب خوبی نمی باشد . لازم به ذکر این موضوع می باشد که وجود نسل جدید شیشه های طراحی شده برای استفاده در نمای ساختمان، که آن ها را با نام شیشه های سکوریت هم می شناسند، می توانند بهترین انتخاب به شمار رود . نمای یونیتایز هم نوع دیگری از نمای شیشه ای ضد زلزله محسوب می شود که جایگزین مناسبی برای بهره مندی  از شیشه های عادی می باشد.

  سخن پایانی آنچه که در این مطلب روشن شده  اهمیت بالای برخورداری از مقاومت برای سازه می باشد . وجود بلاهای طبیعی موردی برای  کاهش مقاومت سازه می باشد . از این حیث نیاز است تا مواردی را در جهت افزایش مقاومت سازه اجرا نمود . معماری هوشمند و مصالح ساختمانی پیشرفته تا حد بسیار زیادی به کمک انسان آمده تا جایی که او اکنون می تواند ساختمان هایی ایمن طراحی کند و بسازد. برای کسب اطلاعات بیشتر به وب سایت رادیاب مراجعه نمایید.