اجرای وال پست نوین در ساختمان  دیوار به عنوان عضو مهمی از معماری از اجزای مختلفی تشکیل شده است که شامل ملات یا مواد چسباننده و مدول هایی نظیر بلوک ، آجر ، سفال و... می باشد.   این اجزا برای مهار دیوار در برابر نیروهای ثقلی از تکیه گاه زیرین خود کمک می گیرند و غیر از آن مهار کننده ای در برابر نیروهای افقی ندارد.در واقع وال پست نقش مهمی را در برابر نیروهایی که باعث واژگونی دیوار می شوند(باد ، زلزله و...) ، دارد. به دلیل عدم توجه به جزئیات اجرای دیوارهای غیر سازه ای که همان میانقاب ها هستند ، شاهد آسیب های جدی زلزله های اخیر بودیم و همین مشکل به اکثر ساختمان ها به هنگام وقوع زلزله آسیب های جانی و مالی فراوانی را وارد می کند.  

پیشینه وال پست

در گذشته به هنگام وقوع زلزله به دلیل اینکه دیوارهای میانقاب را به کمک ملات نازک کاری به تیر و ستون متصل می کردند ، این ملات ها کاملا بی اثر بودند.در حقیقت نیروهای متقابل کنش و واکنش بین سازه و دیوار به وسیله نیروی امواج زمین ، باعث ایجاد تخریب می شد. به این صورت که در اثر وقوع زلزله يا باد ، در اعضای سازه انحراف ایجاد شده باعث به وجود آمدن تنش در دیوارهای میانقاب و سپس در خود سازه میشود که در مرکز سختی سازه اثر گذاشته و باعث رفتار غیر قابل پیش بینی در سازه می شود.  

وال پست چيست؟

وال پست frp در معنای لقوی به معنی نگهدارنده دیوار است که وظیه متصل کردن دیوار های میانقاب به اسکلت سازه را دارند.قاب های سازه باید به شکلی دیوار را در برابر نیروهای باد ، زلزله و یا هر نیروی افقی و عمودی بر سطح دیوار محافظت کنند که این کار با وال پست امکان پذیر لست.  

الزامات قانونی وال پست:

آیین نامه 2800 وال پست

• دیوارهای داخلی یا تیغه های با ارتفاع بیش از 1/8 متر، باید به نحو مناسبی مانند استفاده از وادارها و . . . از نظر جانبی به سازه مهار شوند.
• دیوارهای غیر سازه ای بین دو کلاف قائم ، نباید بیشتر از 6 متر یا 40 برابر ضخامت آن ، طول داشته باشند.
• ارتفاع دیوار غیر سازه ای از تراز کف حداکثر 3/5 متر می باشد.
• مهار کردن لبه های قائم تمام دیوارهای غیر سازه ای
• لبه های فوقانی (افقی) دیوار غیر سازه ای ، باید با کلاف فولادی یا ناودانی نمره 6 مقید گردد.

نقش مهم وال پست در ساختمان

زمان زیادی نیست که از وال پست در ایران استفاده میشود که تقریبا استفاده از آن به یک دهه پیش بر می گردد که هنوز هم در بسیاری از ساختمان ها ی کشور از وال پست استفاده نمی کنند و یا اینکه نکات مهم در اجرای آن نادیده گرفته می شود. بیشتر طراحان تصور می کنند که فقط سالم ماندن المان های اصلی سازه (تیر، ستون و سقف) مهم است ، در صورتی که در زلزله های اخیر شاهد بودیم که چه مشکلاتی به وجود آمد از آسیبی که به اعضای غیر سازه ای (دیوارها، تیغه ها، نما و تاسیسات) وارد شد. وال پست به همین دلیل اهمیت بالایی دارد.سختی میانقاب ها تاثیر مهمی بر پایداری سازه دارد.  

وال پست در اسکلت فلزی

نحوه اجرای وال پست در اسکلت بتنی و فلزی  با توجه به قیمت تمام شده سازه های فولادی و همچنین اهمیت مباحث مالی در انتخاب نوع سازه محاسبه می گردد. به طور معمول از اسکلت فلزی برای ساختمان های خاص و خصوصا ساختمان بلند کار گرفته می شود. در سازه های بلند مرتبه به علت تغییر مکان جانبی نسبتا زیاد سازه ، خصوصا در طبقات بالایی بهره برداری  از وال پست در اسکلت فلزی برای عملکرد صحیح سازه مهم می باشد. از سویی  برای عملکرد یکپارچه دیوار و سازه و جلوگیری از خرابی موضعی و کلی سازه باید از این المان بهره برداری کرد.  

وال پست در اسکلت بتنی

اجرای وال پست در ساختمان بتنی بسیار حائز اهمیت می باشد ، چرا که شکل پذیری یکی از ویژگی های حساس در سازه های بتنی محسوب می شود. در صورت عدم استفاده در این سازه ها و خصوصا در صورت استفاده از آجر فشاری به عنوان مصالح دیوار، سختی دیوارها در مقایسه با سختی طبقه میزان قابل توجهی دارد که در محاسبات مشاهده نمی گردد. این سختی بالا در زمان زلزله مانع از تغییر شکل سازه به صورت شکل پذیر می شود.    

اجرای وال پست در سوله

بهره برداری از وال پست دارای  جایگاه ویژه ‌ای در سوله‌ها می باشد ؛  عدم اجرای این روش در سوله منجر به رخ دادن  خطراتی خواهد شد. بهره برداری از این روش در سازه ضمن یکپارچگی بین دیوارها و سازه، موجب کوچک شدن دهانه ‌ها خواهد شد ، از این رو تحمل بارهای جانبی وارده بر دیوار راحت تر می شود. سوله‌ ها دارای  وزن کمی می باشند، از این رو مقاطع فولادی سنگین ‌تری در پیاده سازی وال پست مصرف می شود.  

نصب و اجرای وال پست FRP

اجرای وال پست FRP به راحتی امکان پذیر می باشد .در اولین قدم  نوار های RadPost بریده و بر روی دیوار قرار می دهید ، بعد با اعمال پلاستر به شکل دستی به دیوار چسبانده می شوند  و نصب وال پست FRP به اتمام می رسد. طبق ضوابط پیوست ششم استاندارد ۲۸۰۰، بعد از نصب وال پست FRP لبه های دیوار می بایست با نبشی یا ناودانی منقطع مهار شود. ضمن اینکه این موضوع ممکن است  قبل از احداث دیوار نیز انجام شود، که به نظر این روش (نصب ناودانی قبل از احداث دیوار) صحیح تر و اصولی تر خواهد بود.  

مشخصات فنی وال پست FRP

• وال پست FRP طبق ضوابط پیوست ششم باید دارای مشخصات فنی و ظاهری زیر باشد:
• وال پست کربنی باید از حداقل مقاومت کششی ۳۰۰۰ مگاپاسکال و دارای دانسیته حداقل ۵۰ گرم بر متر مربع باشد.
• وال پست شیشه باید دارای حداقل مقاومت کششی ۱۰۰۰ مگاپاسکال و دارای دانسیته حداقل ۱۰۰ گرم بر متر مربع باشد.
• فاصله بین چشمه های وال پست (یک نخ تا نخ مجاور) باید حداقل ۵ میلی متر باشد.

اگر از  وال پست شیشه مصرف شود،  فقط باید از پلاستر گچی بهره برداری نمود ولیکن  در صورت استفاده از وال پست کربنی محدودیتی در نوع پلاستر نخواهد بود.

 

اثر میان‌قابی چیست؟

در اصطلاحات تخصصی دانش ساختمان، هر گونه پرکننده‌ ای که درون قاب سازه‌ای باشد را میان‌ قاب نامگذاری می کنند. اثری که این پرکننده‌ها بر رفتار قاب سازه می‌ گذارند را اثر میان ‌قاب می گویند.  

زلزله و رفتار وال پست ساختمان

به طور معمول قاب ‌های سازه از  2 المان برخوردار می باشند: المان سازه ای قائم (ستون) المان افقی سازه ای (تیر) شکل کلی قاب به طور معمول  چهارگوش یا قائم الزاویه می باشد.در صورتی که  در زمان وارد شدن نیروهای افقی این چهارگوش تحت تاثیر عکس العمل نیروی زلزله قرار بگیرد؛ اینرسی ماند به اینرسی حرکتی تبدیل خواهدشد و حتی گاهی ممکن است برعکس چنین موضوعی رخ دهد. در نهایت  قاب سازه تغییر شکل می دهد  و از حالت مستطیل خارج می گرددد. با فرکانس موج زلزله، این تغییر مرتب تکرار می گردد.  

اشتباهات رایج در اجرای وال پست

در برخی موارد ضوابط اجرای وال پست دیوار به وسیله پیمانکار دستخوش تغییراتی می گردد. از جمله علت های انجام این تغییرات کاهش هزینه های احتمالی ساخت و ساز می باشد. از جمله اشتباهات رایجی که در این زمینه انجام خواهد گرفت ، بهره برداری  از میلگرد به جای نبشی در اجرای کلاف های افقی است. یکی دیگر از اشتباهات در این زمینه عدم اجرای پشت به پشت نبشی های افقی و قائم است. عدم رعایت این موارد منجر به این خواهد شد که ، دیوار تنها در یک سمت، در داخل نبشی ها اجرا گردد.   در نهایت اجرای وال پست براساس آیین نامه های موجود  برای برخی دیوارها مانند دیوارهای پیرامونی ساختمان، دیوارهای آسانسور و دیوارهای داخلی با ارتفاع و طول بیش از حد مجاز می بایست از وال پست بهره برداری گردد تا از ریزش دیوار در زمان حوادثی چون  زلزله، پیگیری به عمل آید.   در مواردی برای اتصال مناسب دیوار به اسکلت لازم است تا  از وال پست که مقطع ان مشابه به ناودانی می باشد استفاده شود  و دیوار در فواصل مشخص داخل وال پست قرار گیرد، در این رابطه لازم است تا توسط  پیچ و رول بولت به سازه اتصال داده شوند . وال پست های نوین در مقایسه با وال پست های قدیمی از هزینه پایین تر و  زمان بسیار کمتری برخوردار می باشند، زیرا  در وال پست های قدیمی از دومقطع نبشی با استفاده از تکه اهنی فواصل مناسب ایجاد می گردد که ابتدا و انتهای وال پست ایجاد شده در کارگاه به سقف و کف رول بولت می گردد.